ندای لرستان - باشگاه خبرنگاران / با تخصیص 1500 میلیارد تومان اعتبار جدید به پروژه‌های عمرانی لرستان، امیدها برای تکمیل محور حیاتی پلدختر–خرم‌آباد و توسعه راه‌آهن استان زنده شد؛ طرح‌هایی که سال‌ها به‌دلیل کمبود بودجه نیمه‌کاره مانده‌اند.
زیرساخت‌های حمل‌ونقل لرستان سال‌هاست با چالش مزمن کمبود اعتبار دست‌وپنجه نرم می‌کند.
از جاده‌ها و محورهای پرحادثه تا پروژه‌های ریلی و کریدورهای ملی، همه و همه در گیرودار وعده‌ها و اعتبارات قطره‌چکانی گرفتار مانده‌اند. محور پلدختر–خرم‌آباد نمونه بارزی است؛ مسیری که سیل ویرانگر 1398 به‌شدت تخریبش کرد، اما تا امروز حتی یک ریال از محل ستاد حوادث برای بازسازی آن اختصاص نیافته است.
در چنین شرایطی، تخصیص 1500 میلیارد تومان از طریق کارگزاری‌ها می‌تواند کورسوی امیدی برای تکمیل پروژه‌های نیمه‌تمام استان باشد.
هرچند نیاز واقعی برای بهره‌برداری از برخی طرح‌ها، از جمله محور پلدختر–خرم‌آباد، بسیار بیشتر از این مبالغ است، اما همین گام نخست نشان می‌دهد اگر مسیر تأمین مالی متنوع و خلاقانه طی شود، می‌توان به بهبود شبکه راهی و ریلی استان امیدوار بود.
سیل 98 و زخمی که همچنان باز است
گودرز باباعباسی، سرپرست شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل لرستان گفت:سیل سال 1398 سبب تخریب جاده پلدختر به خرم‌آباد شد. انتظار می‌رفت از محل اعتبارات ستاد حوادث، منابعی برای این پروژه اختصاص یابد، اما تاکنون حتی یک ریال تخصیص نیافته است.
باباعباسی افزود: پیمانکاران این محور در سه قطعه بیش از یک‌هزار میلیارد تومان کار انجام داده‌اند. قرارگاه خاتم‌الانبیاء (ص) نیز 500 میلیارد تومان هزینه کرده و دو پیمانکار دیگر به همراه هزینه‌های مشاوره، تملک و آزمایشگاه مکانیک خاک بیش از یک‌هزار میلیارد تومان خرج کرده‌اند، اما همچنان منابع کافی تزریق نشده است.
تهاتر نفت، ماده 56 و بن‌بست‌های مالی
سرپرست شرکت ساخت لرستان درباره روش‌های تأمین اعتبار گفت:از سال 1401 برای قطعه یک این محور تهاتر نفت در نظر گرفته شد که فقط 250 میلیارد تومان تأمین شد. همچنین از محل ماده 56، برای قطعه دوم و چهارم 330 میلیارد تومان مصوب شد، اما بانک‌های عامل تنها 67 میلیارد تومان آن را پرداخت کردند و 263 میلیارد تومان همچنان بلاتکلیف مانده است.
او تأکید کرد که برای بهره‌برداری کامل محور پلدختر–خرم‌آباد بیش از 5 هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز است و این مبلغ با بودجه‌های سنواتی قابل تأمین نیست.
اعتبار 1500 میلیاردی؛ سهم‌بندی پروژه‌ها
باباعباسی با اشاره به پیگیری‌های استاندار و نمایندگان استان گفت:به‌تازگی 1500 میلیارد تومان از طریق کارگزاری تخصیص یافته است. از این رقم، 400 میلیارد تومان برای محور پلدختر–خرم‌آباد، یک‌هزار میلیارد تومان برای پروژه راه‌آهن و 100 میلیارد تومان برای شهرستان الیگودرز در نظر گرفته شده است.
آماده بهره‌برداری مشروط به پرداخت مطالبات
وی درباره پیشرفت پروژه‌ها توضیح داد:در قطعه یک محور پلدختر–خرم‌آباد، 12.5 کیلومتر آماده روسازی، بیس و آسفالت است. پیمانکار در صورت پرداخت مطالبات، می‌تواند ظرف کمتر از یک‌سال پنج کیلومتر از مسیر شامل سه تونل و چهار کیلومتر جاده را آماده بهره‌برداری کند.
او افزود: قطعه سوم همچنان در مرحله مطالعات باقی‌مانده و قطعه دوم نیز به دلیل انباشت مطالبات پیمانکار، مشمول ماده 48 شده است.
تجمیع پروژه‌ها برای تسریع عملیات
باباعباسی خبر داد: با دستور معاون وزیر راه قرار است مطالعات قطعه دوم و سوم تجمیع شود و به‌عنوان پروژه‌ای مجزا به پیمانکاران توانمند واگذار گردد. مشاور در حال نهایی‌کردن مراحل مصوب است و به‌زودی درباره پیمان‌سپاری آن تصمیم‌گیری می‌شود.
سرپرست شرکت ساخت لرستان تأکید کرد: برای تسریع پروژه‌ها باید از همه ظرفیت‌ها از جمله مولدسازی دارایی‌ها، ماده 56، کارگزاری‌های بانکی، اوراق اسلامی، سفرهای ریاست جمهوری و تهاتر نفت استفاده شود. در غیر این صورت، با وجود فعال‌بودن 13 زیرپروژه در قالب طرح 6052 (چهارخطه‌های منتهی به مرکز استان)، هیچ‌کدام در آینده نزدیک به بهره‌برداری نخواهند رسید.
تخصیص 1500 میلیارد تومان به پروژه‌های لرستان، بدون تردید نقطه عطفی در تأمین مالی پروژه‌های نیمه‌تمام استان است.
اما تجربه نشان داده است که اعتبارات مقطعی و ناپایدار، به‌تنهایی نمی‌تواند موتور محرک توسعه زیرساخت‌ها باشد. محور پلدختر–خرم‌آباد همچنان به بیش از پنج‌هزار میلیارد تومان نیاز دارد و بدون یک نقشه راه دقیق و استفاده خلاقانه از ظرفیت‌های تأمین مالی، همچنان نیمه‌کاره باقی خواهد ماند.
این اعتبار تازه می‌تواند یا به سکوی پرتاب لرستان در مسیر توسعه زیرساخت‌ها تبدیل شود، یا همچون گذشته در میان انبوه پروژه‌های نیمه‌تمام گم شود. تصمیم‌گیری و مدیریت درست، تعیین‌کننده سرنوشت این فرصت خواهد بود.