بزرگنمايي:

ندای لرستان -  هر چقدر کشورها بتوانند در مدیریت این بحران مشارکت‌های مردمی را جلب کنند و به عبارتی باورپذیری مردمی در قطعی بودن بحران آب را بیشتر کنند، به همان نسبت اقدامات آموزشی و فرهنگی و توجیهی در زمینه جلب مشارکت مردمی جذب می‌شود و در نتیجه آسیب‌های کمتری متوجه آن جوامع خواهد شد.
در استان لرستان بنا بر گفته مسوولان، بحران آب و مدیریت منابع آب، هشداری جدی است که باید مورد توجه قرار گیرد در همین راستا تقویت نگاه اجتماعی و جلب مشارکت مردم ضروری است.
 
در عین حال مدیریت منابع آب در شرایط فعلی حرف اول را می‌زند، مدیریتی که می‌تواند اثرات و آسیب‌های این بحران جهانی را کاهش دهد و یا اینکه به تعویق اندازد.
فعالان محیط زیست و مسوولان مرتبط بر این نکته واقف هستند و اظهار می‌دارند که هیچ شهری در لرستان از آب پایدار برخوردار نیست در حالی که 2 برابر میانگین کشور در این استان بارندگی داریم، اما هیچ شهری در لرستان به آب پایدار متصل نیست.
سدهای لرستان بین 10 تا 40 درصد پیشرفت فیزیکی دارد، آب شرب تمام شهرهای لرستان از طریق چاه‌ تامین می‌شود و اگر این شهرها در آینده‌ای نزدیک به آب سد متصل نشوند با مشکل در تامین آب شرب روبرو می‌شوند در این راستا باید یادآوری کرد که در شهرستان بروجرد نیز بنا بر گفته مسوولان مرتبط، بحران آب از مرز هشدار گذشته است.
مدیریت علمی و استفاده بهینه از منابع ناچیز موجود، می‌توان مانع گسترش و تعمیق بحران شده یا دست کم لحظه‌ وقوع فاجعه را به تعویق افکند، باید از هر راه ممکن از جمله نشستن پای صحبت کارشناسان و متخصصان این حوزه، تمرکز بر تاب آوری اجتماعی بحران آب و یا دعوت به همکاری و مشارکت مردم در این مسیر این بحران را مدیریت کرد و یا دست کم اثرات و آسیب‌های آن را به حداقل رسانید.
اکنون مجموع مشترکان تحت پوشش شرکت آب و فاضلاب شهرستان بروجرد 145 هزار مشترک شهری و روستایی است و 75 درصد آب شرب شهرستان از چاه‌ها تامین می‌شود.
کمبود منابع آب زیر زمینی در حال حاضر یکی از بحران‌های زیست محیطی در کره زمین است، در ایران حدود 609 آبخوان وجود دارد که شرایط 300 مورد آنها بحرانی است و حدود 50 آبخوان هم در آستانه ممنوعیت هستند که در مجموع نشان دهنده یک وضعیت منفی در دشت‌های کشور است.
فعالان بخش حفاظت از منابع طبیعی بر این باورند که نوسانات سطح آب زیرزمینی ما را به این سمت هدایت می‌کند که برنامه ریزی مدیریت آب، نیازمند یک بازنگری اساسی است، در تاکید کاهش سطح آب زیرزمینی می‌توان یادآور شد که در گذشته سطح آب زیرزمینی در عمقی بین پنج تا هفت متری سطح زمین بود و اینک با افت شدید به عمق 50 تا 60 متری رسیده است.
ممنوعیت کشت محصولات آبدوست
رساندن کشاورزان بومی و محلی به این باور که بحران آب جدی است پس در الگوی کشت باید تغییراتی ایجاد کنند نیاز به آگاهی بخشی دارد که به عبارتی به میزان مسوولیت اجتماعی شهروندان در مواجه با بحران آب بستگی دارد.
به گفته رییس امور منابع آب بروجرد اقدامات لازم برای جلوگیری از کشت آبدوست در چهار روستا با تشکیل جلسات مختلف انجام شده است.
حسین یاری با بیان اینکه تاکنون 2 مورد چاه غیرمجاز پرشده و 17 مورد دستور قضایی آماده اجرا است، افزود: 48 مورد چاه شناسایی شده که با مسدود کردن کدملی افراد به آنان اخطار داده شده است.
رییس امور منابع آب بروجرد خاطرنشان کرد: از هم‌اکنون باید جلوی کشت برنج گرفته شود اگر این اتفاق نیفتد دیگر نمی‌شود کاری کرد.
یاری اضافه کرد: خزانه برنج آماده بوده و اگر سرزمین‌ها توزیع شود دیگر نمی‌توان جلوی آن را گرفت تا قبل از انتقال نشاءهای برنج به روی زمین باید جلوی کشت آن‌ها گرفته شود.
وی بیان کرد: 52 مورد چاه که کشت آبدوست دارند به اداره برق برای قطع برق چاه‌ها شناسایی شده که 22 مورد در بخش اشترینان و 30 مورد در بخش مرکزی است.
افت سطح آب‌های زیر زمینی در بروجرد
معاون استاندار لرستان و فرماندار بروجرد تاکید بر اینکه واگذاری هرگونه انشعاب به ساخت و سازهای غیرمجاز در شهرستان ممنوع است، گفت: وضعیت آب خوب نیست و سطح آب‌های زیرزمینی بروجرد افت داشته است.
مسلم مرادی در جلسه خردادماه جاری، شورای حفاظت از منابع آب بروجرد اظهار کرد: کسانی‌که چاه استفاده می‌کنند باید مالکیت آن برای فرمانداری مشخص شود و واگذاری هرگونه امتیاز یا انشعاب آب، برق و گاز به هر واحد که ساخت و سازهای غیرمجاز دارند، ممنوع است.
فرماندار بروجرد خاطرنشان کرد: در منطقه ابراهیم‌آباد یک فاجعه در حال رخ دادن است نزدیک به 500 خانه اقدام به ساخت و ساز غیرمجاز کرده‌اند، با همین مجوزها محله حاشیه‌نشین درست کرده‌ایم و واگذاری انشعاب به ویلاها در زمین کشاورزی ممنوع است.
وی بیان کرد: واگذاری هرگونه انشعاب به ساخت و سازهای غیرمجاز در همه دستگاه‌ها، مثل شهرداری، راهداری، بنیاد مسکن، و اداره مسکن و شهرسازی ممنوع است و این کار باعث متوقف کردن ساخت و سازهای غیرمجاز می‌شود.
فرماندار بروجرد گفت: انشعابات غیرمجاز آب، برق و گاز در روستاهای شهرستان شناسایی و قطع شود و شهرداری مکلف است تجهیزات مورد نیاز برای تخریب ساخت و سازهای غیرمجاز را در اختیار این شورا قرار دهد و چاه‌های غیرمجاز نیز شناسایی و همه آنها باید پر شود.
معاون استاندار لرستان بیان کرد: افرادی که تخلف کرده و کدهای ملی آنها بسته شده، کدهای ملی آنها فقط با مصوبه شورای حفاظت آب باز می‌شود، کشاورزان با چاه‌های مجاز نیز نمی‌توانند اقدام به کشت آبدوست کنند و همه آنها باید شناسایی شوند.
وی اضافه کرد: چاه‌های غیرمجازی که برق آنها قطع شده و خودسرانه اقدام به وصل برق کرده‌اند ترانس برق آنها باید جمع‌آوری شود، جهاد کشاورزی موظف است که الگوی کشت مناسب را به کشاورزان ارائه کند.
مسوولیت اجتماعی مردم و بحران آب
وظیفه و مسوولیت اجتماعی مردم یعنی اینکه هر فرد به وظایف خود آگاه باشد، حوزه مسوولیت اجتماعی درحیطه آبی شامل پذیرش مسوولیت اثرات و پیامدهای تصمیمات و فعالیت‌های خود بر جامعه و محیط زیست است.
کارشناس اجتماعی می‌گوید: هریک از افراد جامعه به عنوان یک مسوولیت اجتماعی در استفاده درست از آب و حفاظت از آن سهیم هستند، اینکه تلاش هر یک از ما در این مسیر چقدر باشد چندان مهم نیست آنچه اهمیت بیشتری دارد این است که به صورت حرکتی جمعی و همگانی در مسیر صرفه جویی آب گام برداشته شود.
معصومه زارعی اضافه کرد: آنچه مسلم به نظر می‌رسد این است که رسیدن به اهداف مرتبط با کاهش مصرف آب بدون همکاری مردم و وظایف شهروندی که در این حیطه دارند امکان پذیر نیست، یعنی تا زمانی که خود ما باور نکنیم در آستانه چه فاجعه‌ای هستیم و صرفه جویی در مصرف آب تبدیل به یک گفتمان غالب در جامعه نشود مشکل پابرجا خواهد ماند.
این پژوهشگر اجتماعی یادآور شد: در سال‌های اخیر برای تحقق اهداف مرتبط با بحران کم آبی، پویش‌ها و کمپین های اجتماعی مختلفی به همت سازمان‌های مردم نهاد و دستگاه‌های دولتی شکل گرفته و به کمک شبکه‌های اجتماعی هم سعی شده که بخش بزرگتری از جامعه با این کمپین‌ها همراه شوند.
وی با تاکید بر نقش و مشارکت مردم در حفاظت از منابع آبی گفت: رفتن به سمت جریان‌های اجتماعی با هدف کاهش اثرات بحران کم آبی نقش موثری در حفظ منابع آبی دارد و هیچ‌گاه نباید اجازه داد این تصور که یک نفر بی تاثیر است قوت بگیرد که این نوع نگاه مقدمه‌ای برای بی توجهی عمومی به منابع موجود می‌شود.
استفاده بی رویه از منابع طبیعی تجدید ناپذیر و تاکید بر کشاورزی معیشتی که ساکنان برخی مناطق را به کشت محصولات دیم در مناطق کوهپایه‌ای وادار می‌کند و یا کشت محصولاتی مانند برنج و هندوانه در واقع معادل تامین معیشتی ناچیز به بهای تخریب آب و منابع طبیعی است.
رساندن جامعه به جایگاهی که در خود، مسوولیت اجتماعی در برابر بحران‌های محیط زیستی اعم از بحران آب را احساس کند باعث می‌شود تا بسیاری از مشکلات این حوزه کاهش یابد و جامعه در مسیر توسعه قرار گیرد، این مفهوم در عبارتی دقیق‌تر به معنای انجام وظایف فردی به وسیله تک تک افراد جامعه است که انجام آن باعث می‌شود تا تعادل مناسبی بین اکوسیستم و اقتصاد جامعه برقرار شود.
در اولین گام باید مردم را از بحرانی بودن وضعیت موجود آگاه کرد و فراتر از شعار و کلام به باورپذیری محکمی برسند که منابع آبی رو به کاهش است و بی آبی نزدیکتر از آن چیزی است که تصور می شود.