ندای لرستان - تسنیم /مدیرکل سرگرمیهای سازنده کانون پرورش فکری از کاهش خرید اسباببازی در بازار در اثر افزایش نرخ ارز و تاثیر آن بر روند تولید و قیمتگذاری اسباببازی خبر داد.
صنعت اسباببازی ایران علیرغم همه ظرفیتها و تواناییهایی که دارد، در یک فضای غیر شفاف و علمی به کار خود ادامه میدهد. فقدان یک برنامه مشخص برای راهنمایی این صنعت، سبب شده تا تولیدکنندگان و فعالان این بازار، به صورت جزیرهای حرکت کرده و نتوانند به جایگاهی که شایسته آن هستند، برسند.
این صنعت در دهههای پیشین با چالشهای متعددی مواجه بوده، اما با افت و خیز فراوان به راه خود ادامه داده است. کارشناسان بر این باورند که با توجه به قابلیت بازار خاورمیانه و شمال آفریقا برای صادرات محصولات مختلف، ایران میتواند نقشی پررنگتر در این عرصه داشته و سهم خود از بازار داخلی و خارجی را افزایش دهد.
بازار ![]()
با این حال، گرههای این صنعت اندک نیست. گرههایی که هر ساله بر آن افزوده شده و در فقدان یک سند یا برنامه مشخص، نتوانسته از محدودیتهای آن بکاهد. از جمله این گرهها، عرض اندام کالاهای قاچاق و وارداتی است. گردش مالی این بازار، حدود 400 میلیون دلار تخمین زده میشود که بیش از نیمی از آن به کالای قاچاق اختصاص دارد. این حجم، نه تنها راه نفس را بر تولیدکننده ایرانی بسته، بلکه از حقوق مصرفکننده نیز کاسته و او را مجبور به خرید جنس خارجی با هر نرخی کرده است.
در سالهای گذشته تلاش شده با برگزاری جشنواره ملی اسباببازی، بخشی از ظرفیتهای این صنعت به خانوادهها و فعالان عرصه صنعت معرفی شود. این جشنواره که تاکنون 9 دوره آن برگزار شده، توانسته است در دو سال اخیر توجه بسیاری از خانوادهها را به خود جلب کند. خبرگزاری تسنیم در آستانه برگزاری دهمین دوره جشنواره با لیلا بابایی، مدیرکل سرگرمیهای سازنده کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، به گفتوگو پرداخت که در ادامه میخوانید:
*تسنیم: دهمین دوره جشنواره ملی اسباببازی از چه زمانی در تهران آغاز به کار خواهد کرد؟
این دوره جشنواره از روز دهم دیماه آغاز به کار میکند و تا 27 دیماه با شعار «بازی، حال خوش زندگی» میزبان خانوادهها در مرکز آفرینشهای فرهنگی هنری کانون واقع در خیابان حجاب میزبان علاقهمندان و خانوادهها خواهد بود.
هدف نهایی این بخش از جشنواره معرفی برترین اسباببازیهای ایرانی در سال 1404 است تا ضمن قدردانی از فعالیت تولیدکنندگان بسترهای معرفی، فروش و ارتقای آنها به سوی بازارهای داخلی و جهانی فراهم شود.
همچنین شناسایی تازههای تولید و معرفی محصولات باکیفیت به مخاطبان، ایجاد رقابت سالم میان تولیدکنندگان و سایر بخشهای تولید، هدفمندکردن فعالیتها و حمایت از تولیدات باکیفیت در صنعت اسباببازی کشور، ایجاد بسترهای لازم برای ترغیب سرمایهگذاری در حوزه تولید اسباببازی باکیفیت، افزایش سهم تولیدات باکیفیت داخلی در بازار اسباببازی کشور، پشتیبانی از تولیدکنندگان داخلی به منظور ترغیب آنها برای تولید محصولات باکیفیت و کمک به رونق صنعت اسباببازی، حمایت از تولیدات داخلی با قابلیت بالقوه و بالفعل صادراتی و حضور در بازارهای جهانی از دیگر اهداف برگزاری این جشنواره است.
*تسنیم: صنعت اسباببازی ایران علیرغم همه ظرفیتهایی که دارد، در سالهای گذشته با موانع جدی هم روبرو بوده است. در حال حاضر، مهمترین چالش تولیدکنندگان در این زمینه چیست؟
مهمترین مشکلات تولیدکنندگان را میتوان در تأمین مواد اولیه، عدم ثبات بازار و عدم ثبات قیمت مواد اولیه خلاصه کرد. در حال حاضر شرکتهای پتروشیمی مواد اولیه را با قیمت دلار با تولیدکنندگان محاسبه میکنند که این موضوع چالشهایی را برای تولیدکنندگان و فعالان بازار ایجاد کرده است.
*تسنیم: آیا این موضوع بر میزان تولیدات تأثیرگذار بوده است؟
قطعاً تأثیر گذاشته است اما این تنها محدود به تولیدکنندگان نیست، بر مصرفکننده نیز اثرگذار بوده است؛ به طوری که نبض بازار و وضعیت آن نشان میدهد که توان خرید عموم جامعه پایین آمده است.
محاسبه با این روش، بر قیمت تمام شده محصولات تأثیر میگذارد و این امر، در نهایت متوجه مصرفکننده است. نبض بازار پس از نوسانات دلار، نشان میدهد که میزان خرید اسباببازی در خانوادهها کاهش یافته و سهم کمتری از سبد خانواده را به خود اختصاص داده است؛ به طوری که بنا بر آمار منتشر شده، اسباببازی پس از کتاب و محصولات فرهنگی، در رتبه سوم اولویت خرید در خانوادهها مطرح است.
*تسنیم: واردات بیرویه همیشه از مهمترین مسائل تولیدکنندگان بوده است. چرا با وجود آنکه تولید داخل ظرفیت خوبی برای توسعه دارد، این میزان از حجم بازار را تولید خارجی تأمین میکند؟
واردات در بسیاری از کالاهایی که تولید مشابه داخلی دارند، ممنوع است. اما یک واقعیت این است که به دلیل تحریمها و شرایط اقتصادی، در دورهای برای وارد کردن ارز حاصل از فروش نفت، واردات گسترده اسباببازی به کشور صورت میگرفت اما در دو سال گذشته این روند محدود شده و با همکاری شورای عالی انقلاب فرهنگی، ساز و کار بهتری برای آن تعریف شده است.
*تسنیم: از سند ملی صنعت اسباببازی چه خبر؟ در چه مرحلهای است؟
در این سند نقش دستگاههای مختلف و برخی از مشکلات تولیدکنندگان مطرح شده است. امیدواریم که پس از دو سال انتظار، این سند به تصویب برسد و بتواند بخشی از موانع تولیدکنندگان را برطرف کند.
*تسنیم: میزان خرید و واکنش مصرفکنندگان در شبکههای اجتماعی نشان میدهد که میل به اسباببازیهای کاراکتر محور، مانند لبوبو یا کرومی، رو به افزایش است. با توجه به این نیاز مخاطب، آیا قرار نیست در کانون پروژهای برای رفع این خلأ تعریف شود و کاری در این زمینه صورت بگیرد؟
تولید اسباببازی کاراکتر محور خیلی کار درستی است، اما واقعیت این است که این نوع اسباببازیها معمولاً از بستر ادبیات شکل میگیرند. باید ابتدا جهان داستان برای معرفی شخصیتها شکل بگیرد، پس از آن کاراکتر قابلیت عرضه در محصولات انیمیشن را پیدا کند واز این طریق با بچهها ارتباط بگیرد و در نهایت پس از آنکه شخصیت برای بچهها آشنا شد، در قالب اسباببازی نیز عرضه شود.
در واقع، اسباببازی حلقه نهایی این چرخه است، اما رسانهها معمولاً به این چرخه توجه نمیکنند. برای اینکه یک کاراکتر این چرخه را با موفقیت طی کند، نیاز به سیاستگذاری کلان و بازاریابی درست است.
*تسنیم: اما تجربه لبوبو نشان داد که میتوان خارج از این چرخه نیز به عرضه محصول و کاراکترسازی فکر کرد.
لبوبو هم در ابتدا در قالب کمیک خلق شد اما این شخصیت در کتاب دیده نشد. در قالب عروسک هم در وهله نخست مورد توجه قرار نگرفت. اما پس از آنکه رسانه به کمک آن آمد، مورد توجه و اقبال عمومی قرار گرفت. این تجربیات دنیاست که باید مد نظر ما باشد. اگر بخواهیم کاراکتری عرضه کنیم که محبوب شود، باید تجربه زیسته دنیا را مد نظر داشته باشیم.