ندای لرستان - روزنامه سازندگی /متن پیش رو در سازندگی منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
سارکوزی، رئیس‌جمهور سابق فرانسه بازداشت و حکم جلب جان بولتون صادر شد
بازار ![]()
در یکی از بی‌سابقه‌ترین روزهای تاریخ معاصر فرانسه، نیکولا سارکوزی، رئیس‌جمهور پیشین این کشور، روز سه‌شنبه 21 اکتبر (29 مهر) برای اجرای حکم 5 سال حبس خود وارد زندان مشهور «لا سانته» در پاریس شد. این اتفاق که برای نخستین‌بار در تاریخ جمهوری فرانسه رخ می‌دهد نه‌تنها نقطه عطفی در نظام قضایی این کشور محسوب می‌شود بلکه نمادی از تغییر در نگرش جامعه فرانسه به مصونیت قدرت سیاسی است. درست در همان روزها در آن سوی اقیانوس اطلس، ایالات متحده نیز با پرونده‌ای مشابه درگیر بود: صدور کیفرخواست سنگین علیه جان بولتون، مشاور امنیت ملی پیشین دولت ترامپ. دو رخداد ظاهراً جدا از هم اما در باطن، نشانه‌ای از دوران تازه‌ای هستند که در آن سیاستمداران بلندپایه دیگر فراتر از قانون نیستند.
محکومیت سارکوزی پس از سال‌ها تحقیق در پرونده دریافت غیرقانونی کمک مالی از معمر قذافی، رئیس‌جمهور پیشین لیبی، در جریان انتخابات ریاست‌جمهوری سال 2007 صادر شد. دادگاه فرانسه ضمن تأکید بر وجود مدارک کافی درباره «توطئه و فساد مالی» اجرای فوری حکم را لازم دانست و درخواست تعویق تا بررسی تجدیدنظر را به دلیل «اخلال در نظم عمومی» رد کرد. به این ترتیب یکی از بانفوذترین چهره‌های سیاسی فرانسه راهی زندانی شد که تاریخ آن با چهره‌هایی جنجالی گره خورده است.
زندان «لا سانته» که از قرن نوزدهم تاکنون میزبان شخصیت‌های تاریخی متعددی بوده حالا نام رئیس‌جمهور سابق را در کنار کاپیتان آلفرد دریفوس و کارلوس شغال ثبت کرده است. سارکوزی در گفت‌وگو با روزنامه لو فیگارو پیش از ورود به زندان گفته بود که انتظار دارد در حبس انفرادی نگهداری شود و تنها سه کتاب همراه خواهد داشت: دو جلد از رمان «کنت مونت‌کریستو» و زندگینامه عیسی مسیح. انتخاب این آثار از سوی سیاستمداری که خود را قربانی بی‌عدالتی می‌داند از نگاه تحلیلگران، معنایی نمادین دارد. همان‌طور که ادمون دانتس در رمان دوما پس از سال‌ها حبس به دنبال عدالت و انتقام می‌رود، بسیاری این انتخاب را بازتابی از ذهنیت مقاوم و سرسخت سارکوزی تعبیر کرده‌اند.
او در مصاحبه‌ای دیگر با لاتریبون دو دیمانش گفته بود:
«من از زندان نمی‌ترسم. حتی در پشت میله‌های لا سانته با سربلندی مقاومت خواهم کرد. تا آخر مبارزه می‌کنم».مقامات قضایی فرانسه تأکید کرده‌اند که سارکوزی مانند دیگر زندانیان، تنها پس از ورود رسمی می‌تواند درخواست آزادی مشروط خود را ارائه کند. این درخواست ممکن است تا دو ماه به طول انجامد. در همین حال ژرالد دارمانن، وزیر دادگستری فرانسه اعلام کرد که شخصاً از زندان بازدید خواهد کرد تا بر رعایت استانداردهای امنیتی نظارت کند.پیر بوتون، نویسنده و تاجر فرانسوی که پیش‌تر مدتی در بخش ویژه زندان لا سانته محبوس بوده، در گفت‌وگویی اظهار کرد: «در زندان، مقام و ثروت معنایی ندارد. سارکوزی دیگر رئیس‌جمهور نیست بلکه فقط یک زندانی است». این جمله بازتاب همان واقعیتی است که در روزهای اخیر بسیاری از فرانسوی‌ها را شوکه کرده: عدالت، هرچند دیر حتی به بالاترین سطوح قدرت نیز رسیده است. در همین حال خانواده سارکوزی نیز نقش فعالی در دفاع از او ایفا کرده‌اند. کارلا برونی، همسرش، با انتشار عکس‌ها و ترانه‌هایی در شبکه‌های اجتماعی، حمایت خود را از شوهرش اعلام کرده و پسرش لویی سارکوزی تجمعی کوچک از هواداران را در یکی از محلات لوکس پاریس ترتیب داده است. رسانه‌های فرانسوی این واکنش‌ها را نشانه‌ای از دوپارگی جامعه در برابر پرونده‌ای می‌دانند که از مرز سیاست فراتر رفته و به یک پدیده اجتماعی بدل شده است. برای بسیاری از شهروندان، ورود رئیس‌جمهور سابق به زندان، پایان عصر مصونیت سیاسی در فرانسه است؛ برای برخی دیگر اما تردیدی باقی نیست که پای انگیزه‌های سیاسی در میان بوده است.
حکم بازداشت بولتون
تقریباً همزمان با ورود سارکوزی به زندان در آمریکا نیز پرونده‌ای دیگر از جنس قدرت و قانون خبرساز شد. هیات منصفه‌ای در ایالت مریلند علیه جان بولتون، مشاور پیشین امنیت ملی کاخ سفید، کیفرخواستی در 18 مورد صادر کرد که او را به نگهداری و ارسال غیرقانونی اطلاعات طبقه‌بندی شده متهم می‌کند. مأموران اف‌بی‌آی طی بازرسی از منزل و دفتر کار بولتون در واشنگتن به دنبال اسنادی بودند که از دوران خدمت او در دولت ترامپ باقی مانده بود. در صورت اثبات اتهامات، او با مجازات سنگینی روبه‌رو خواهد شد.
بولتون که به‌عنوان یکی از تندروترین چهره‌های سیاست خارجی آمریکا شناخته می‌شود و همواره از مداخله نظامی در بحران‌های جهانی دفاع کرده پس از خروج از دولت ترامپ به یکی از منتقدان سرسخت رئیس‌جمهور سابق تبدیل شد. همین تغییر موضع، رنگی از انتقام سیاسی به پرونده داده است. دونالد ترامپ در گفت‌وگویی با شبکه فاکس‌نیوز، اتهامات علیه بولتون را «اتفاقی خوب» خواند و او را «آدم بد و احمق» توصیف کرد. به گفته ترامپ، حضور بولتون در جلسات با رهبران جهان چون پوتین و کیم جونگ اون، نشانه‌ای از تهدید نظامی بود و گاهی به بحران‌زایی می‌انجامید.
تحلیلگران آمریکایی می‌گویند پرونده بولتون، فارغ از نتیجه آن، آزمونی برای استقلال دستگاه قضایی در برابر فشار سیاسی است. یک کارشناس شبکه سی‌ان‌ان نوشت: «پرونده بولتون تعیین می‌کند آیا عدالت در آمریکا هنوز مستقل است یا درگیر جنگ قدرت شده است». این پرونده همچنین بار دیگر موضوع حساس مدیریت اطلاعات محرمانه در دولت‌های آمریکا را به صدر اخبار بازگردانده است؛ مساله‌ای که پیش‌تر در پرونده‌های هیلاری کلینتون و خود ترامپ نیز جنجال‌برانگیز بود.
به گفته ناظران، آنچه در ظاهر پرونده‌ای قضایی است در باطن بازتابی از شکاف عمیق در حزب جمهوری‌خواه است؛ میان جریان وفادار به ترامپ و جناح سنتی‌تر که بولتون به آن تعلق دارد. برخی معتقدند، بولتون قربانی همان فضای قطبی شده‌ای است که سیاست آمریکا را در سال‌های اخیر به میدان نبرد شخصی میان چهره‌ها تبدیل کرده است. در چنین فضایی، مرز میان عدالت و سیاست به سختی قابل تشخیص است.