ندای لرستان - ورزش 3 /اصطلاح «اتوبوس پارک کردن» در فوتبال چطور به‌وجود آمد و چه معنایی دارد؟
در فوتبال هدف اصلی ساده است: باید بیشتر از حریف گل بزنی. اما راه رسیدن به این هدف می‌تواند از راه‌هایی کاملاً متفاوت باشد. یکی از معروف‌ترین شیوه‌ها برای جلوگیری از گل خوردن، تاکتیک معروف «پارک کردن اتوبوس» است.
اما «اتوبوس» دقیقاً یعنی چه؟ این اصطلاح در فوتبال هیچ ارتباطی با وسایل نقلیه عمومی ندارد. در فوتبال، وقتی تیمی با تمام نفراتش عقب می‌نشیند و تعداد زیادی از بازیکنان را پشت توپ مستقر می‌کند، می‌گویند «اتوبوس پارک کرده». یعنی همه در دفاع هستند و تیم عملاً از جلوی دروازه خود دیواری انسانی ساخته است.
این روش ریسک را به حداقل می‌رساند، چون هرچه بازیکنان بیشتری دفاع کنند، احتمال گل خوردن کمتر است. اما برای تماشاگرانی که دنبال فوتبال هجومی و جذاب‌اند، دیدن چنین بازی‌ای معمولاً خسته‌کننده است. به همین دلیل، در ادبیات فوتبالی، اصطلاح «اتوبوس پارک کردن» اغلب بار منفی دارد. با این حال برای بسیاری از مربیان، نتیجه مهم‌تر از زیبایی بازی است و اگر تاکتیکی خشک و بسته بتواند تیم را به پیروزی برساند، چرا که نه.
بازار
اما این اصطلاح از کجا آمد؟ اولین بار ژوزه مورینیو آن را وارد فرهنگ فوتبال کرد. سال 2004، وقتی ژوزه سرمربی پورتو بود، از این تعبیر استفاده کرد، اما اصطلاح «پارک کردن اتوبوس» پس از صبحتهای او در سال 2007 معروف شد؛ زمانی‌که بعد از تساوی بدون گل مقابل تاتنهام، در قامت سرمربی چلسی گفت: "در پرتغال می‌گوییم تاتنهام با اتوبوسش آمد و جلوی دروازه پارک کرد. اگر من جای هواداری بودم که 50 پوند برای بلیت داده، ناراحت می‌شدم که تیمم فقط آمده دفاع کند. فقط یک تیم برای بردن بازی کرد و تیم دیگر فقط نمی‌خواست گل بخورد. این منصفانه نیست."
جالب اینجاست که خود مورینیو هم بعدها استاد همین سبک شد. چلسیِ او در فصل 2005-2004 با 25 کلین‌شیت در یک فصل لیگ برتر رکورد زد و قهرمان شد؛ فقط با یک باخت در تمام فصل.
در سطح ملی هم مربیانی مثل اتو رهاگل (قهرمان اروپا با یونان در 2004) و فرناندو سانتوس (قهرمان اروپا با پرتغال در 2016) با همین فلسفه به موفقیت رسیدند. جووانی تراپاتونی هم زمانی گفته بود: "فوتبال شعر نیست، نثر است."
در فوتبال باشگاهی، مربیان ایتالیایی مثل ماسیمیلیانو آلگری، آنتونیو کونته و فابیو کاپلو به عنوان استادان «اتوبوس پارک کردن» شناخته می‌شوند. اما شاید تنها کسی که بتوان او را رقیب واقعی مورینیو در این سبک دانست، دیه‌گو سیمئونه باشد. مردی که از اتلتیکو مادرید یکی از منظم‌ترین و سرسخت‌ترین تیم‌های دفاعی قرن بیست‌ویکم را ساخته است.