ندای لرستان - زومیت / سندرم استندال واکنشی غیرمنتظره است که با دیدن آثار هنری برجسته، به‌ویژه در شهر فلورانس، باعث بروز علائم جسمی و روانی مانند تپش قلب و حمله پنیک می‌شود.
مواجهه با آثار هنری می‌تواند برای برخی افراد، تجربه‌ای فراتر از تحسین باشد. آن‌ها ممکن است دچار سندرم استندال شوند، وضعیتی که در آن هیجانات شدید روانی به علائم جسمی مانند تپش قلب، سرگیجه و حمله پنیک تبدیل می‌شود. این پدیده که به نام سندرم فلورانس نیز شناخته می‌شود، برگرفته از نوشته‌های ماری آنری بیل معروف به استندال است که اولین بار این تجربه را شرح داد؛ تجربه‌ای که قدرت خاص هنر رنسانس در شهر فلورانس ایتالیا را به رخ می‌کشد.
بازار ![]()
علائم سندرم استندال طیفی گسترده دارد؛ از احساس شور و تحسین عمیق گرفته تا واکنش‌های شدید جسمی مانند افزایش ضربان قلب، سرگیجه، غش و حتی توهم. در مواردی، واکنش‌ها آن‌قدر شدید می‌شوند که فرد به مراقبت پزشکی نیاز پیدا می‌کنند. اصطلاح «سندرم استندال» نخستین بار در سال 1989 مطرح شد. اگرچه برخی در اعتبار آن تردید داشتند، گزارش‌های متعددی از بروز این واکنش پس از مواجهه با آثار هنری زیبا وجود دارد.
چرا سندرم استندال؟
آن‌طور که آی‌اف‌ال‌ساینس می‌نویسد، اختلال روانی سندرم استندال که با تجربه‌های شخصی در زمان مواجهه با آثار هنری رخ می‌دهد، به احترام ماری آنری بیل، نویسنده‌ی مکتب رمانتیک فرانسوی قرن نوزدهم نام‌گذاری شده است که با نام مستعار استندال شناخته می‌شود.
استندال در خاطراتش درباره‌ی بازدید از کلیسای سانتا کروچه در فلورانس ایتالیا نوشته است: «احساساتی چنان قوی داشتم که ضربان قلبم نامنظم شد، احساس کردم از حال می‌روم و با ترس از افتادن راه می‌رفتم.» این تجربه، الهام‌بخش دکتر گراتزیلا ماگه‌رینی شد تا واکنشی مشابه را در میان گردشگران فلورانس بررسی کند.
ماگه‌رینی، پزشک بیمارستان سانتا ماریا نووا در فلورانس، تجربه‌ی بیش از 106 مورد از گردشگران غیرایتالیایی را ثبت کرد که پس از تماشای آثار هنری مشهور شهر فلورانس دچار واکنش‌های روانی و جسمی شدید شده بودند. جالب است که مردم بومی کمتر به این سندرم دچار می‌شوند و بیشتر گردشگران خارجی تحت‌تأثیر آن قرار می‌گیرند.
چرا برخی افراد به سندروم استندال مبتلا می‌شوند و چرا این واکنش بیشتر در فلورانس دیده می‌شود ؟
مطالعه‌ای که در سال 2021 در مجله روان‌پزشکی اروپا منتشر شد، نشان داد که در سفر، شرایطی فراهم می‌شود که فرد نسبت به واکنش پس از مواجهه با آثار هنری، حساس‌تر شود. به‌ویژه، کسانی که تنها سفر می‌کنند، بین 26 تا 40 سال دارند و تحت فشار سفر و خستگی ناشی از تغییر ساعت هستند. این عوامل باعث می‌شوند فرد هنگام مواجهه با آثار هنری شاخصی مانند مجسمه داوود، اثر میکل‌آنژ و نقاشی زایش ونوس، اثر ساندرو بوتیچلی، هیجان و فشار روانی را به حدی تجربه کند که بدن واکنش‌های شدیدی مانند حمله پنیک نشان دهد.
نویسندگان مطالعه‌ی سال 2021 می‌گویند: «برای عاشقان هنر، رسیدن به شهری مانند فلورانس که مملو از آثار هنری مشهور است، مانند دیدار همزمان با همه‌ی قهرمانانشان است. این واکنش عجیب، قدرت ویژه‌ی هنر رنسانس را نشان می‌دهد.»
البته سندرم استاندال فقط به شهر فلورانس محدود نمی‌شود. پدیده مشابهی به نام «سندرم پاریس» وجود دارد که نخستین بار، در سال 1986 توسط هیروآکی اوتا، روان‌پزشک ژاپنی، توصیف شد. در این حالت، افرادی که پس از سفر طولانی به پاریس می‌رسند، به دلیل انتظارات بالا و فشار سفر دچار علائمی مثل سرگیجه، تپش قلب و اضطراب می‌شوند که بسیار شبیه سندرم استندال است.
در نهایت، هرچقدر برنامه‌ی سفر و سرگرمی‌ها جذاب باشند، فراموش نکنید که خواب و استراحت کافی در سفرهای طولانی به اندازه‌ی دیدن آثار هنری اهمیت دارد تا تجربه‌ی شما به بهترین سفر ممکن تبدیل شود.