ندای لرستان - موضوعِ داشتنِ یک حافظه‌ی ابرنیرومند موضوع بحث‌برانگیزی است. برخی افراد آن را کاملاً ممکن می‌دانند در حالی که از نظر برخی دیگر چیزی نیست جز یک شوخیِ فریب‌آمیز. تنها چیزی که همه موافق آن هستند این است که بخاطر سپردن اطلاعات مهم با یک بار نگاه کردن واقعا توانایی بسیار مفیدی است.

«حافظه‌ی تصویرمانند» برای توصیف کسی به کار می‌رود که می‌تواند دیده‌هایش را با جزئیات دقیق به خاطر بیاورد. به عبارت دیگر، چنین فردی می‌تواند یک تصویر ذهنی از وقایع گرفته و در صورت نیاز آن را موبه‌مو به یاد بیاورد. سال 1970، چارلز اِسترومِیِر دانشمند هاروارد مقاله‌ای منتشر کرد درباره‌ی دانشجویی به نام الیزابت که شایع شده بود حافظه‌ی تصویرمانند دارد. مقابل هر یک از چشمان الیزابت یک الگوی مجزا حاوی 10000 نقطه‌ی تصادفی قرار گرفت. الیزابت توانست این دو الگوی مجزا را به هم متصل کند و در نتیجه یک تصویر سه‌بعدی بسازد.
استرومِیِر در چرخش عجیب روزگار با الیزابت که دانشجوی خودش بود ازدواج کرد و حافظه‌ی تصویرمانند او نیز دیگر آزموده نشد و همین امر موجب شد مردم آن را یک شوخی فریب‌آمیز تصور کنند. بیشتر افراد تاحدی از مزیت حافظه‌ی روشن برخوردارند؛ یعنی قادرند یک تصویر یا شئ را چند ثانیه پس از روی برگرداندن از آن، در ذهن‌شان ببینند. «یادآوری» اصلاً کامل و دقیق نیست، اما مانند حافظه‌ی تصویرمانند بر اساس تجسم است. تفاوت‌شان در این است که یک حافظه‌ی تصویرمانند، اطلاعاتِ دقیق را به شکل نامحدود ذخیره می‌کند، اما یک حافظه‌ی روشن دارای قابلیت‌ِ یادآوری است.
سه روش برای تقویت حافظه‌ی تصویرمانند
توانایی شما در بخاطر آوردنِ افراد، مکان‌ها و داده‌ها تنها بر اساس یک نوع حافظه نیست. هنر حافظه اشکال متعددی به خود می‌گیرد. به طور کلی، دانشمندان باور دارند چهار مرحله حافظه به ترتیب زیر هستند: حافظه‌ی احساسی، حافظه‌ی کاری، حافظه‌ی کوتاه‌مدت و حافظه‌ی بلندمدت. اما برای کسانی که باور دارند می‌توان حافظه‌ی تصویرمانند را تقویت کرد خبر خوب این است که این کار با روش‌هایی که در ادامه معرفی می‌کنیم، شدنی است.
1. روش لوکی

این تکنیک حافظه شامل قرار دادن اطلاعات در مکان‌های خاصی از ذهن برای ذخیره‌ی حافظه است و از آن به عنوان تکنیک کاخ حافظه یاد می‌شود. اعمال روش لوکی به امپراتوری روم بازمی‌گردد زمانی که مارکوس تالیوس سیسِرو De Orator کتاب «درباره‌ی سخنور» را نوشت که داستان شاعری به نام سیمونیدس بود. این داستان نشات‌گرفته از ریزش فرضی یک سقف است که به موجب آن خانواده‌ها قادر به شناسایی عزیزان‌شان نیستند اما از قرار معلوم، سیمونیدس با بیاد آوردن اینکه هر مهمان نسبت به جایگاه خودِ او کجا بوده است، به آنها کمک میکند.
این روش که به آن روش سفر هم می‌گویند از مکان‌ها برای کمک به حافظه استفاده می‌کند. شما اقلام را به مکان‌هایی که برایتان آشنا هستند ارتباط می‌دهید. این مکان می‌تواند یک مکان فیزیکی یا بخشی از بدن شما باشد. برای مثال، برای به یاد آوردن اقلام فهرست خرید، می‌توانید آن‌ها را به جایی که در خانه به آن تعلق دارند ربط دهید، مثلاً کابینت و یخچال و انباری. برای بخاطر آوردن، شما آن مکان‌ها را تجسم می‌کنید و پس از آن شئ موردنظر را به یاد می‌آورید.
2. کدگذاری حافظه

کدگذاری حافظه نیز مانند روش لوکی از چیز‌هایی استفاده می‌کند که برای شما آشنا هستند تا تضمین کند جزئیات در ذهن شما حک می‌شوند. در این روش، شما از قافیه‌های عددی به نام گدگذاریِ حافظه برای بیادآوردن استفاده می‌کنید. ایده‌ی این روش، پیوند نام‌ها با اعداد است. برای مثال، 1 با اسلحه، 2 با کفش و غیره. از روش کدگذاری حافظه می‌توان به روش‌های غیرعددی هم استفاده کرد. در این موارد، مثلاً تمساح را با واژه ت و خرس‌ها را با واژه خ یا حتی درب جلو را با واژه ج پیوند می‌زنید تا آن‌ها را بهتر بیاد بیاورید. همچنین می‌توانید از اصوات حفظی استفاده کنید، مثلاً دهلی نو را با واژه‌ی نو پیوند دهید.
3. روش ارتشی

ارتش همیشه به دنبال راه‌هایی برای پیشبرد دانش خود از طریق علم است. در همین راستا، ارتش افرادی را برای داشتن حافظه‌ی تصویرمانند تربیت می‌کند. حداقل یک ماه طول می‌کشد تا روش ارتشی به پایان برسد و مستلزم تمرین روزانه است. حتی اگر یک روز بدون تمرین سپری شود، باید آن را از ابتدا آغاز کرد. روش انجام آن به ترتیب زیر است:
1. در یک اتاق تاریک بدون پنجره بنشینید. اتاق باید مکانی باشد که در آن حواس شما پرت نشود و نزدیک شما یک لامپ با نور روشن باشد.
2. شما باید آن‌قدر به لامپ نزدیک باشید که بدون نیاز به تغییر مکانِ نشستن‌تان، بتوانید آن را خاموش و روشن کنید.
3. یک تکه کاغذ بردارید و یک سوراخ مستطیلی درون آن ایجاد کنید. آن را روی اطلاعاتی که می‌خواهید به یاد بیاورید قرار دهید (تنها یک پاراگراف را در معرض دیدتان قرار دهید).
4. فاصله‌تان را با کتاب طوری تنظیم کنید که چشمان شما تنها روی واژگانی تمرکز کند که در چارچوب مستطیل می‌بینید.
5. چراغ را خاموش کنید. اجازه دهید چشم شما به تاریکی عادت کند. حالا سریع چراغ را روشن کنید سپس دوباره خاموش کنید. با این عمل، آنچه را که دیده‌اید در حافظه‌ی شما ذخیره می‌شود.
6. وقتی این داده‌ها در ذهن‌تان کمرنگ شدند، این فرایند را تکرار کنید (خاموش و روشن کردن چراغ در حالی که تمرکزتان روی پاراگراف است). این فرایند را تا زمانی تکرار کنید که هر تک‌واژه را به یاد بیاورید.
روش ارتشی مستلزم صرف وقت، شکیبایی و نظم است. اگر روزانه حداقل 15 تا 20 دقیقه آن را تمرین کنید حافظه‌تان بطرز چشمگیری بهبود خواهد یافت.
جاشوآ فوئِر، روزنامه نگار و کارشناس حافظه، کارایی این روش را اثبات کرد و برنده‌ی مسابقات قهرمانی حافظه‌ی ایالات متحده در سال 2006 شد. او یک سال را صرف تمرین با روش لوکی و کدگذاری حافظه کرد تا برای مسابقه آماده و در نهایت برنده آن شد.