بزرگنمايي:

ندای لرستان- قلعه باستانی فلک الافلاک یکی از شاخص ترین آثار تاریخی ایران و جهان است، بنای عظیم آجری که مربوط به دوره ساسانی که همچنان استوار بر روی تپه‌ای باستانی در مرکز شهر خرم آباد میزبان دوستداران میراث فرهنگی این مرز و بوم است.

زیبایی و معماری شگفت انگیز قلعه فلک الافلاک موجب شده که این قلعه تاریخی و باستانی لرستان از سوی بسیاری از کارشناسان به عنوان یکی از شاهکارهای مهندسی و معماری دنیا لقب گیرد.

«فلک الافلاک» همچنان در انتظار ثبت جهانی

این قلعه به لحاظ موقعیت استراتژیکی خود در قرن چهارم هجری قمری به عنوان مقر حکومت آل حسنویه و گنجور در زمان آل بویه درآمد و از قرن ششم هجری پس از ساخته شدن شهر جدید خرم آباد این قلعه نیز بنام خرم آباد معروف شد و احتمالاً نام فلک الافلاک در دوره قاجار به آن اطلاق شده است.

این بنای کم نظیر مربوط به دوره ساسانی است و به شماره 883 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

طی سالهای گذشته همواره موضوع ثبت جهانی فلک الافلاک به عنوان شاهکار معماری جهان مطرح بوده است تا این اثر تاریخی در فهرست موقت ثبت جهانی قرار گیرد ولی به رغم گذشت سال‌ها با فراهم نشدن زمینه ثبت جهانی، فلک الافلاک در فهرست موقت خاک می‌خورد.

به نظر می‌رسد موارد مختلفی در عدم ثبت جهانی قلعه تاریخی فلک الافلاک مؤثر باشد، عواملی که شاید تنها بخشی از آن به عدم آزادسازی حریم این بنای تاریخی بازگردد و عوامل دیگری نیز وجود دارد که می‌تواند روند ثبت جهانی این اثر تاریخی را تحت تأثیر قرار دهد.

تاکید رئیس جمهور بر ثبت جهانی فلک الافلاک

در جریان یازدهمین سفر استانی رئیس جمهور به استان لرستان، حجت الاسلام سید ابراهیم رئیسی از قلعه باستانی «فلک الافلاک» بازدید کرد و در جریان این بازدید از تأمین اعتبارات لازم برای مرمت و اجرای طرح استحکام بخشی بنای تاریخی قلعه فلک الافلاک خبر داد.

وی همچنین بر فراهم کردن شرایط ثبت جهانی این قلعه تاکید کرد.

رئیس جمهور بر ضرورت آزادسازی حریم قلعه فلک‌الافلاک به عنوان یکی از مشکلات این مجموعه تاریخی- فرهنگی تاکید کرد و گفت: قلعه فلک‌الافلاک از آثار تمدنی و مدنیت مردم این خطه است و باید به خوبی نگهداری و معرفی شود.

رئیسی خاطرنشان کرد: دولت برای ترمیم و نگهداری آثار تاریخی اعتبار مناسبی در نظر گرفته است و با توجه به اینکه میراث تاریخی و فرهنگی گنجینه‌های پرارزشی هستند، لذا باید برای نسل‌های آینده به خوبی نگهداری شوند.

وعده معاون میراث فرهنگی برای تشکیل پرونده ثبت جهانی

فرهاد زیویار استاندار لرستان در دیدار با «علی دارابی» قائم‌مقام وزیر و معاون میراث‌فرهنگی کشور با اشاره به اقداماتی که برای گره‌گشایی از مشکلات قلعه تاریخی فلک‌الافلاک خرم‌آباد پس از سفر رئیس‌جمهوری انجام شده است، از آمادگی استان برای فراهم کردن زمینه‌های ثبت جهانی آن خبر داد.

وی در این ملاقات با اشاره به جاذبه‌های سیاحتی، زیارتی، گردشگری استان و وجود آثار متعدد تاریخی و میراثی خواستار توجه بیشتر وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی به لرستان شد.

علی دارابی قائم‌مقام وزیر و معاون میراث‌فرهنگی کشور نیز در این دیدار با تشکر از اقدامات انجام شده برای ثبت جهانی قلعه فلک‌الافلاک خرم‌آباد گفت: ثبت جهانی این قلعه مطالبه مردم و تأکید ویژه رئیس‌جمهوری محترم است.

وی از آمادگی معاونت میراث‌فرهنگی برای تشکیل پرونده ثبت جهانی و دعوت از کارشناسان یونسکو برای بازدید و مشاهده میدانی این اثر کم‌نظیر تاریخی خبر داد.

قائم‌مقام وزیر و معاون میراث‌فرهنگی کشور، استان لرستان را از جمله قطب‌های مهم میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی کشور برشمرد و بر توسعه کمی و کیفی استان در این سه حوزه تأکید کرد.

همه مصائب فلک الافلاک

بنا بر این گزارش، بخش عمده‌ای از حریم بنای باستانی فلک الافلاک طی سالهای گذشته آزادسازی شده است ولی متأسفانه بعد از آزادسازی، ساماندهی این حریم از سوی متولیان امر مورد غفلت قرار گرفته تا تبدیل حریم این بنای تاریخی به یک سایت گردشگری مغفول واقع شود.

از سوی دیگر طرح استحکام بخشی و لرزه خیزی قلعه تاریخی فلک الافلاک سالهاست که به دلایل مختلفی عملیاتی نشده و امروز شاهد مشکلاتی در این بنای تاریخی هستیم، مشکلاتی که با هشدار مسئولان ملی و استانی نیز مواجه بوده است.

نم زدگی دیواره‌های قلعه باستانی قلعه فلک الافلاک، گلسنگ‌هایی که روی دیواره دیده می‌شود، احداث راه پله‌های نوساز بدون توجه به همخوانی با این بنای تاریخی، وجود موزه‌های مردم شناسی و باستان شناسی در داخل این بنای منحصر به فرد و آسیب‌های ناشی از این فعالیت این موزه هاو … همه و همه مشکلاتی است که این بنای تاریخی با آن دست در گریبان است.