ندای لرستان - انتخاب /متن پیش رو در انتخاب منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
برای دومین بار در حدود 48 ساعت، «بدر عبدالعاطی» وزیر خارجه مصر تماس‌های خود را با طرف‌های درگیر در پرونده هسته‌ای ایران تکرار کرد. کارشناسانی که با روزنامه «الشرق‌الأوسط» گفتگو کردند، این تحرکات را تلاش قاهره برای جلوگیری از شعله‌ور شدن دوباره تنش‌ها در منطقه از طریق ایفای نقش میانجی برای حل بحران هسته‌ای ایران توصیف کردند.
روزنامه الشرق الاوسط، روز شنبه نوشت: برای دومین بار در حدود 48 ساعت، «بدر عبدالعاطی» وزیر خارجه مصر تماس‌های خود را با طرف‌های درگیر در پرونده هسته‌ای ایران تکرار کرد. کارشناسانی که با روزنامه «الشرق‌الأوسط» گفتگو کردند، این تحرکات را تلاش قاهره برای جلوگیری از شعله‌ور شدن دوباره تنش‌ها در منطقه از طریق ایفای نقش میانجی برای حل بحران هسته‌ای ایران توصیف کردند.
روز جمعه، وزیر خارجه مصر گفتگوهایی با همتای بریتانیایی خود «دیوید لامی»، همتای ایرانی‌اش «عباس عراقچی»، و مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی «رافائل گروسی» داشت. بر اساس بیانیه رسمی وزارت خارجه مصر، این گفتگوها با هدف «کاهش تنش‌ها در منطقه» انجام شد.
سخنگوی وزارت خارجه مصر، «تمیم خلاف»، اعلام کرد که در این تماس‌ها درباره تلاش‌ها برای تحقق آرامش، تحکیم آتش‌بس پایدار میان ایران و اسرائیل، جلوگیری از تجدید درگیری‌ها، و پیشبرد روند سیاسی و صلح‌آمیز گفت‌وگو شده است. وی افزود: دیدگاه‌هایی درباره راه‌های احیای مذاکرات میان ایران، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و کشورهای اروپایی موسوم به «E3» (فرانسه، بریتانیا، آلمان) درباره برنامه هسته‌ای ایران تبادل شد؛ به‌گونه‌ای که به بازگشت مسیر دیپلماتیک و رسیدگی به نگرانی‌های موجود کمک کند؛ به‌ویژه با نزدیک شدن به زمان فعال شدن مکانیزم تحریم‌های سازمان ملل متحد که کشورهای اروپایی آن را اعلام کرده‌اند.
عبدالعاطی روز چهارشنبه گذشته نیز تماس‌هایی مشابه داشت که شامل عراقچی، گروسی و همچنین «استیو ویتکوف» نماینده ویژه آمریکا در امور خاورمیانه می‌شد. در آن زمان، سخنگوی وزارت خارجه مصر در بیانیه‌ای رسمی اعلام کرد که این تماس‌های فشرده «بر اساس دستور رئیس‌جمهور عبدالفتاح السیسی برای کاهش تنش‌ها در منطقه انجام شده» و توضیح داد که «بر اهمیت تلاش برای ترویج راه‌حل‌های صلح‌آمیز و ازسرگیری مذاکرات درباره برنامه هسته‌ای ایران تأکید شده؛ به‌ویژه با توجه به این باور که راه‌حل نظامی برای این بحران و سایر بحران‌های منطقه وجود ندارد.»
موجی از تماس‌های دیپلماتیک مصر
در دوره اخیر، تماس‌های متعددی از سوی مصر در راستای کاهش تنش‌ها و احیای مذاکرات پیرامون پرونده هسته‌ای ایران صورت گرفته که در هفته گذشته شدت گرفته است. در 5 ژوئیه، عبدالعاطی تماس‌هایی با طرف‌های منطقه‌ای و بین‌المللی برای کاهش تنش، تحقق آرامش در منطقه و حمایت از امنیت و ثبات خاورمیانه برقرار کرد. این تماس‌ها شامل عراقچی، گروسی، ویتکوف، «بدر بن حمد البوسعیدی» وزیر خارجه عمان، و «ژان‌نوئل بارو» وزیر خارجه فرانسه می‌شد. به‌گفته بیانیه رسمی، این تماس‌ها بر «لزوم تلاش‌های هماهنگ منطقه‌ای و بین‌المللی برای تحکیم آتش‌بس میان ایران و اسرائیل و ازسرگیری مسیر دیپلماتیک برای رسیدن به راه‌حلی پایدار برای برنامه هسته‌ای ایران از طریق ابزارهای صلح‌آمیز» تأکید داشته‌اند.
به‌گفته کارشناسان، تکرار این تماس‌ها نشان‌دهنده تمایل مصر برای ایفای نقش محوری به‌عنوان میانجی در حل بحران هسته‌ای ایران است؛ به‌ویژه که این تماس‌ها شامل همه طرف‌های دخیل، ازجمله ایران، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، آمریکا، اروپا، و حتی عمان -که نقش میانجی میان تهران و واشینگتن ایفا می‌کند- بوده است.
به باور دکتر «هدی رؤوف» کارشناس مطالعات خاورمیانه و ایران، تماس‌های اخیر مصر در چارچوب «تقویت نقش میانجی‌گری قاهره میان ایران و طرف‌های غربی و آمریکا» انجام می‌شود تا از وقوع تنش نظامی مجدد با اسرائیل جلوگیری و ثبات منطقه‌ای حفظ شود.
هدی رؤوف به الشرق‌الأوسط گفت: «قاهره از روابط خوب و متوازنی که با همه طرف‌ها دارد استفاده می‌کند تا کانال‌های دیپلماتیک را برای ازسرگیری مذاکرات درباره پرونده هسته‌ای ایران فعال کند؛ به‌گونه‌ای که به مذاکرات جامع‌تر جهت جلوگیری از اشاعه تسلیحات هسته‌ای در منطقه منجر شود.» او به تماس‌های مکرر و پیوسته مصر در این زمینه اشاره کرد.
در تماس تلفنی پایان ژوئن گذشته با گروسی، عبدالعاطی بر اهمیت اولویت دادن به راه‌حل‌های دیپلماتیک در برخورد با پرونده هسته‌ای ایران تأکید کرد و گفت که این رویکرد به تحقق آرامش، کاهش تنش‌ها و امنیت منطقه‌ای کمک خواهد کرد. گروسی نیز در مقابل، از حمایت رئیس‌جمهور السیسی برای رسیدن به راه‌حلی صلح‌آمیز درباره برنامه هسته‌ای ایران، تقویت نظام منع اشاعه هسته‌ای، و ایجاد منطقه‌ای عاری از سلاح‌های کشتارجمعی در خاورمیانه ابراز قدردانی کرد.
«محمد حجازی» سفیر پیشین و عضو شورای روابط خارجی مصر تأکید کرد که «تماس‌های مصر با طرف‌های درگیر در پرونده هسته‌ای ایران در چارچوب اهداف گسترده‌تری است که قاهره در تلاش برای تحقق آن‌هاست.» او در گفتگو با الشرق‌الأوسط توضیح داد: «منطقه در شرایطی بسیار بحرانی قرار دارد و مصر دریافته که حل این وضعیت ملتهب نیازمند تأسیس کشور مستقل فلسطینی است.»
وی افزود که «قاهره در حال ادامه تماس‌های خود در تمام جبهه‌ها برای کاهش تنش‌هاست و در تلاش است تا سه هدف اساسی را محقق کند: آتش‌بس در غزه، برگزاری کنفرانس بازسازی غزه، و تحقق خاورمیانه‌ای عاری از سلاح هسته‌ای از طریق فعال‌سازی مکانیزم‌های همکاری منطقه‌ای.»
دلایل نقش‌آفرینی مصر به‌عنوان میانجی غیرمستقیم
گفتگوها درباره نقش میانجی‌گری مصر در پرونده هسته‌ای ایران از اوایل ماه گذشته اوج گرفت؛ زمانی که سفر مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به قاهره با سفر مشابه وزیر خارجه ایران هم‌زمان شد و گفتگوهایی میان گروسی و عراقچی درباره آخرین تحولات این پرونده انجام شد.
در این زمینه، دکتر «محمد محسن ابوالنور» رئیس «فروم عربی تحلیل سیاست‌های ایران» و کارشناس مسائل ایران، گفت که مصر به‌عنوان «میانجی غیرمستقیم» میان ایران و طرف‌های بین‌المللی عمل می‌کند و از روابط بین‌المللی خود برای کاهش تنش بهره می‌گیرد. به‌گفته وی، این نقش‌آفرینی دلایل متعددی دارد که به منافع مستقیم مصر مربوط می‌شود.
ابوالنور در گفت‌وگو با الشرق‌الأوسط افزود: «تماس‌هایی که قاهره برقرار می‌کند در چارچوب تلاش آن برای حفظ ثبات منطقه‌ای و جلوگیری از وقوع جنگ منطقه‌ای است که می‌تواند به منافع سیاسی و اقتصادی مصر آسیب بزند.» او توضیح داد: «جلوگیری از ورود ایران به جنگی جدید، به‌طور مستقیم در خدمت منافع مصر است؛ نه‌فقط از نظر امنیت و ثبات منطقه، بلکه از نظر اقتصادی نیز با فعال‌سازی تفاهمات اخیر میان قاهره و تهران درباره افزایش تبادل گردشگری و دریافت نفت ایران با قراردادهای مدت‌دار.»
او همچنین به مسئله امنیت دریای سرخ اشاره کرد که در صورت تحقق آن، تردد دریایی در کانال سوئز به وضعیت طبیعی بازمی‌گردد؛ موضوعی که در اثر تنش‌های اخیر دچار اختلال شده است. وی گفت: «ایران و ثبات آن، عددی مهم و دشوار در معادلات سیاسی مصر به‌شمار می‌رود.»
بازار ![]()