بزرگنمايي:

ندای لرستان - - با عبور از روز‌های نخست اردیبهشت 1404، آمار‌های رسمی از مخازن سد‌های لرستان چهره‌ای نگران‌کننده را ترسیم می‌کند.
تنها 35 درصد از ظرفیت کل سد‌های این استان پر شده‌است. این کاهش محسوس، نسبت به مدت مشابه سال گذشته افتی 22 درصدی را نشان می‌دهد.
بر اساس داده‌های داریوش حسن‌نژاد، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای لرستان، مجموع حجم آب موجود در شش سد اصلی این استان تنها به 73.
بیشتر بخوانید: اخبار روز خبربان
43 میلیون مترمکعب رسیده‌است. ظرفیت کل سد‌های لرستان 208.71 میلیون مترمکعب برآورد شده و شکاف میان نیاز و موجودی، تهدیدی جدی برای تأمین آب شرب، کشاورزی و صنعت این استان در ماه‌های پیش‌رو به‌شمار می‌رود.
تغییرات اقلیمی، کاهش بارش‌های مؤثر، تغییر الگو‌های بارندگی، کمبود برف در ارتفاعات، و افزایش برداشت‌های غیراصولی از منابع آب، لرستان را حالا در میانۀ فصل بهار با تنش آبی روبه‌رو کرده‌است.
این روند در صورتی که مهار نشود، می‌تواند نه‌تنها منابع آب سطحی بلکه منابع آب زیرزمینی را نیز تحت فشار قرار دهد و بحران را به لایه‌های عمیق‌تر از بستر اجتماعی و زیست‌محیطی بکشاند.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای لرستان به بررسی وضعیت کنونی سد‌های این استان پرداخت. طبق اعلام او سد مروک با حجم کل 105.58 میلیون مترمکعب، اکنون 21 میلیون مترمکعب آب ذخیره دارد.
به‌گفته مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای لرستان دبی ورودی به سد مروک 0.7 مترمکعب بر ثانیه و دبی خروجی 2 مترمکعب بر ثانیه گزارش شده‌است.
در نقطه‌ای دیگر، سد ایوشان تصویری متفاوت ارائه می‌دهد. این سد با ظرفیت 51.7 میلیون مترمکعب، اکنون 37.62 میلیون مترمکعب آب در خود جای داده‌است، رقمی که معادل 72.77 درصد ظرفیت اسمی این سد است.
سد تنگ هاله با ظرفیت 3.55 میلیون مترمکعب، در حال حاضر 2.78 میلیون مترمکعب آب در خود ذخیره دارد. رقمی که معادل 78 درصد ظرفیت اسمی مخزن را نشان می‌دهد.
سد خان‌آباد با ظرفیت کل 14 میلیون مترمکعب، اکنون دارای 8.03 میلیون مترمکعب آب و معادل 57 درصد ظرفیت این سد است. سد کزنار نیز با ظرفیت 0.8 میلیون مترمکعب، 0.38 میلیون مترمکعب معادل 48 درصد از ظرفیت آب ذخیره کرده‌است.
وضعیت سد حوضیان نیز دور از بحران نیست. این سد با ظرفیت 33.08 میلیون مترمکعب، اکنون تنها 3.62 میلیون مترمکعب آب ذخیره دارد که معادل 11 درصد ظرفیت این سد است.
روند کاهشی مخازن سد‌های لرستان در حالی آشکار شده که کارشناسان منابع آب از ماه‌ها پیش نسبت به تأثیر این وضعیت بر سفره‌های آب زیرزمینی هشدار داده بودند.
کاهش آب ذخیره‌شده پشت سد‌ها به‌طور مستقیم فشار بیشتری بر منابع زیرزمینی تحمیل می‌کند؛ زیرا کشاورزان و سایر مصرف‌کنندگان در صورت کاهش حقابه‌ها، به ناچار برداشت خود از چاه‌ها و قنوات را افزایش می‌دهند.
دبی چشمه‌های انتخابی لرستان نیز در بهمن سال گذشته به 136 لیتر بر ثانیه رسید که 50 درصد کاهش نسبت به سال 1402 و در مقایسه با میانگین بلندمدت 55 درصد کاهش را نشان داد.
نشانه‌های دیگری از بحران آب در لرستان نیز در حال ظهور است. دشت ازنا-الیگودرز با 90 سانتی‌متر افت و حجم معادل 18.4 میلیون مترمکعب بیشترین کاهش افت منابع زیرزمینی را در سال گذشته تجربه کرد.
کاهش حجم ذخایر سد‌ها و افت منابع زیرزمینی در نهایت اثرات اجتماعی خود را آشکار می‌کند. مهاجرت معکوس در روستا‌های با تنش آبی گرچه هنوز خفیف است، اما روندی قابل‌ردیابی پیدا کرده‌است.
اگر افت منابع آبی در لرستان مهار نشود، این روند در سال‌های آتی می‌تواند شدت بیشتری بگیرد و بافت‌های جمعیتی این استان را تغییر دهد.
منبع: تسنیم